Պատմություն

   9-րդ դասարան

    05.09.16 
   1) Հիմնավորել, որ Հայաստանի առաջին հանրապետությունը հիմնադրվել է 1918 թվականի Մայիսի 28-ին: 
    Երբ հայ ժողովուրդը թուրքական զավթիչների դեմ կյանքի ու մահվան կռիվներ էր մղում 1918թ. մայիսյան հերոսամարտերում, սուր հակասություններ էին առաջացել երկրամասի երեք հիմնական ազգություններից կազմված Անդրկովկասյան Դաշնային Հանրապետության իշխանության մարմիններում։ Այդ իսկ պատճառով Անդրկովկասյան Դաշնության փլուզումը դարձավ անխուսափելի։ 1918թ. մայիսի 26-ին լուծարվեց Անդրկովկասյան սեյմը` պառլամենտը,  և դրանով իսկ կազմալուծվեց Անդրկովկասյան Հանրապետությունը։ Այդ նույն օրը Վրաստանը հռչակեց իր անկախությունը, հաջորդ օրը` Ադրբեջանը, իսկ մայիսի 28-ին Թիֆլիսում գործող Հայոց կենտրոնական ազգային խորհուրդը որոշում կայացրեց հռչակել Հայաստանի անկախությունը։ Ընդունված հայտարարագրում մասնավորապես ասվում էր. «Անդրկովկասի քաղաքական ամբողջության լուծարումով և Վրաստանի ու Ադրբեջանի անկախության հռչակումով ստեղծված նոր կացության հանդեպ` Հայոց ազգային խորհուրդը իրեն հայտարարում է հայկական գավառների գերագույն և միակ իշխանություն»։

    2) Ներկայացնել Հայաստանի առաջին հանրապետության իշխանության մարմինները և անցկացնել զուգահեռներ Հայաստանի երրորդ հանրապետության իշխանության մարմինների հետ: 
    ՀԱՀ
    (1918թ. մայիս – 1920թ. դեկտեմբեր)
   1. Անկախացել է Անդրկովկասի քաղաքական ամբողջության լուծարման, և ազատագրական պայքարների հետևանքով:
   2. Կազմավորվեց առաջին կառավարությունը՝ Հովհաննես Քաջազնունու գլխավորությամբ, Ազգային խորհուրդը՝ Արամ Մանուկյանի գլխավորությամբ, ինչպես նաև դատաիրավական համակարգը՝ եռաստիճան դատական ատյանով, այնուհետ՝ երդվյալ ատենակալների դատարանը:
   3. Ստեղծվեցին պետական խորհրդանշանները՝ եռագույն դրոշը, զինանշանը և պետական օրհներգը (1919թ.):

    ՀՀ
   (1991թ. Սեպտեմբեր - XXXX)
    1. Անկախացել է 1991թ. սեպտեմբերի 21-ին ԽՍՀՄ-ի կազմից դուրս գալու և անկախանալու նպատակով հանրապետության տարածքում անցկացված հանրաքվեի արդյունքում:
   2. Ընդունվեց ՀՀ Սահմանադրությունը (1995թ. Հուլիսի 5-ին), որը նախատեսում էր նախագահական հանրապետության համակարգը (գործադիր, օրենսդիր և դատական իշխանությունների տարանջատումով)։ Ձևավորվեցին պետաիրավական նոր կառույցներ, Ձեռնարկվեց նոր դատական համակարգի կազմավորումը, բարձրագույն օրենսդիր մարմինը՝ Գերագույն խորհուրդը վերանվանվեց Ազգային Ժողով:
    3. Հաստատվեցին առաջին հանրապետության պետական դրոշը (1990թ. օգոստոսի 24), զինանշանը (1991թ. դեկտեմբերի 27) և օրհներգը:
Բանակ, խորհրդարան, դատարաններ

    4) Սահմանել Հանրապետությունը հասկացությունը: 
    Հանրապետությունը կառավարման համակարգ է, որն իրենից ներկայացնում է տվյալ երկրում իշխանության ձևավորման և ժողովուրդ-իշխանություն փոխհարաբերությունների համակարգ: Առանձնացվում են հանրապետական կառավարման համակարգի 3 տեսակներ`
    Նախագահական
    Պառլամենտական 
    Խառը  կամ Կիսանախագահական

    8-րդ դասարան

    Առցանց ուսուցում պատմությունից

   Բնութագրել նիդերլանդական հեղափոխության որևէ գործչի;

    Վիլհելմ I Օրանացի կամ Վիլհելմ Լռակյաց: Նա Օրանի թագաժառանգ է, նասաուի կոմս, Նիդերլանդական բուրժուական հեղափոխության 16-րդ դարի գործիչ։ Ընդարձակ տիրույթներ ուներ Նիդերլանդներում և Ֆրանսիայում:

     Համառոտ շարադրել /10-15 նախադասությամբ/ լեգենդը Թիլ Ուլենշպիգելի մասին;

Շառլ դը Կոստերի վեպը պատմական վեպի և լեգենդի հյուսվածք է։ Նրա հիմքում  16-րդ դարի Նիդերլանդական ժողովրդի անհաշտ պայքարն է իսպանական բռնակալության դեմ։ Գյոզերի, չքավոր դասի և գյուղացիության կռիվն է ազատվելու մոլեռանդ, մարդատյաց Ֆիլիպ II-ի լծից և պապակաինկվիզիցիայի զարհուրանքներից։ Վեպի գործողությունները սկսվում են 1527թվականի մայիսի 21-ին՝ երկու տղաների ծնունդով։ Մեկը Ֆիլիպն է Իսպանիայի արքայազնը, հետագայում արյունարբու թագավորը, մյուսը՝ ածխագործի որդի Թիլ Ուլենշպիգելը։

Վեպի հերոսը՝ Թիլ Ուլենշպիգելը, կենսուրախ, ազատաբաղձ անձնավորություն տեսնելով իր ժողովրդի տառապանքները, անասելի կեղեքումներն ու ինկվիզիցիայի անիրավությունները դառնում է անձնվեր ազգային գործիչ, միանում գյոզերի ազատարար կռվին։ Թիլը հեղափոխության գործին ծառայում է անձնուրաց արիությամբ, դառնում նրա հռետորը, մունետիկը, լրտեսում թշնամուն, ապստամբների հետ կապեր ստեղծում, դրամ հավաքում նրանց համար, զենք հայթայթում, ժողովրդի մեջ միություն և տոկունություն քարոզում։

Թիլը հոր աճյունի մի մասը քսակի մեջ դրած կրում է կրծքի վրա, որը նրան միշտ մղում է վրեժի ու կռվի։ Թիլը մենակ չէ իր գործերի մեջ, նրա հետ է իր սիրած աղջիկը՝ հեզ ու բարի Նելեն և ուղեկից ընկեր՝ պարզամիտ ու դանդաղաշարժ Լամմե Գուդզակը։

Ժողովուրդը խորհրդանշող հերոսն ու իր ընկերուհին երբեք չեն ծերանում և անմահ են։ Նրանք ապրում են մի աշտարակում, որտեղից տեսնում են ողջ Ֆլանդրիան և հսկում նրա բախտը։ Եվ երբ թվում է թե Թիլը մեռավ առեղծվածային մահով և քահանաները գալիս են նրան թաղելու, նա վեր է կենում և բացականչում.

Միթե կարելի՞ է թաղել Ուլենշպիգելին, մայր Ֆլանդրիայի ոգուն, և Նելեյին նրա սիրտը։ Ֆլանդրիան կարող է քնել, բայց մեռնել՝ երբեք։

Տնային աշխատանք
ՏԱՍՆՅՈԹԵՐՈՐԴ–ՔՍԱՆՉՈՐՍԵՐՈՐԴ ԴԱՍԵՐ
Կատարման ժամկետը` նոյեմբեր

1. Թվարկել խաչակրաց արշավանքների ձեռքբերումները և ողբերգությունները /պատասխանը հիմնավորել/;
Ձեռքբերումները- Խաչակրաց արշավանքները իրենց բնույթով կրոնական էին։ Սա կարելի է համարել արևելքի և արևմուտքի պայքարի գագաթնակետ. դեռևս սրանից առաջ անտիկ շրջանում սկսված հակասությունները ձեռք բերեցին ռազմական բնույթ։ Առաջին խաչակրաց արշավանքի ամենակարևոր հետևանքը Երուսաղեմի ազատագրումն էր և մի շարք խաչակրաց պետությունների ստեղծումը Լևանտում։ Մյուս կարևոր հետևանքը առևտրական կապերի աշխուժացումն էր Եվրոպայի և Մերձավոր Արևելքի ու Ասիայի միջև։
Բժշկության ճարտարագիտության, ֆիզիկայի աստղագիտության և մաթեմատիկայի  ոլորտներում գիտելիքները  բերվեցին Եվրոպա հենց խաչակիրների միջոցով։Խաչակիրները գրավելով արևելքի երկրները և Բյուզանդիան շատ մշակույթային արժեքներ բերեցին  եվրոպա։ Հյուսիսային խաչակրաց արշավանքները նաև քրիստոնեացրին հեթանոս սլավոնների մեծ մասին։ Խաչակրաց արշավանքների շնորհիվ քրիստոնյա Եվրոպան միավորվեց և կարողացավ որոշ չափով դիմագրավել մուսուլմաններին։ Եթե չլինեին խաչակիրները, գուցեև Եվրոպայի շատ հատվածներ, ինչպես օրինակ Պիրենինյան, Բալկանյան թերակղզիներն ու Իտալիան կլինեին իսլամացված:Եվրոպան ընդլայնեց իր առևտրական սահմանները։Խաչակրաց արշավանքների օգնությամբ եվրոպացիները վերհիշել են իրենց նախնիների ուսմունքները։

Ողբերգությունները- Սակայն Առաջին խաչակրաց արշավանքն ունեցավ նաև բացասական հետևանքներ։ Դրանցից էր օրինակ այն, որ Առաջին խաչակրաց արշավանքի հետևանքով Եվրոպայում սկսվեցին հալածվել հրեաները, իսկ Արևելյան Եվրոպայում սկսեցին նոր խաչակրաց արշավանքներ ընդդեմ Արևելյան Ուղղափառ եկեղեցու ներկայացուցիչների։
Եվրոպան խաչակրաց արշավանքի պատճառով կորցրեց մեծ թվով մարդկանց։Եվրոպան չկարողացավ հաստատել իր գերիշխանությունը արևելքում։ Եվրոպան կորցրեց մեծ քանակով զինվորական տեխնիկա։ Ամբողջ Բյուզանդիան չորորդ խաչակրաց արշավանքից հետո թուլացավ  և  դրանից հետո անցավ  Սելջուկների տիրապետության տակ։ Մեծացավ  մուսուլմանների ատելությունը,ճնշումը,խտրականությունը  քրիստոնյաների նկատմամբ։ Խաչակրաց արշավանքները պատճառ հանդիսացան,որ Հայերից բացի Արևելքում մնացել էին միայն փոքրաթիվ քրիստոնեական  համայնքներ

2. Ապացուցել, որ խաչակիրների և իսլամական Արևելքի քաղաքակրթական բախման հետևանքները վերացված չեն;
Խաչակիրների եւ իսլամական Արևելքի քաղաքակրթական բախման հետեւանքները վերացված չեն, քանի  մինչև հիմա վերացված չէ Մուսուլմանների թշնամությունը,ատելությունը քրիստոնյաների նկատմամբ։Ինչը որոշ դեպքերում բերում է,թշնամանքի, ինչն էլ  որոշ դեպքերում ահաբեկչությունների պատճառ է հանդիսանում։ Միչև հիմա կատարվում են ջիհադի(սրբազան պատերազմ <անհավատների> դեմ) կոչեր մուսուլման ծայրահեղականների կողմից  ընդդեմ քրիստոնյաների  ։


3. Կատարել հետազոտական աշխատանք «Միջնադարի լույսն ու ստվերը» կամ «Գրիգոր Տաթևացի»թեմայով;
Գրիգոր Տաթևացի
Գրիգոր Տաթևացին Հայ առաքելական եկեղեցու մեծահռչակ վարդապետ է: Գրիգոր Տաթևացուն դասել են սրբերի շարքը, հիշատակը տոնվում է Մեծ պահքի 4-րդ կիրակիի նախընթաց շաբաթ օրը: Նա աստվածաբան է, փիլիսոփա, եկեղեցական գործիչ, դասախոս: Գրիգոր Տաթևացին միջնադարի հայ աստվածաբանական մտքի խոշոր դեմքերից է: Նրա բազմաթիվ գրքերից պահպանվել են «Գիրք հարցմանցը», «Ոսկեփորիկը», «Ամառան» և «Ձմեռան» կոչվող քարոզագրքերը, մեկնություններ և այլ աշխատություններ, ինչպես նաև նրա նկարագրած երկու Ավետարանները։ 1388 թվականին, իր ուսուցչի մահից հետո Գրիգորը դառնում է Ապրակունյաց վանքի առաջնորդը։ Վարել փիլիսոփայության, աստվածաբանության, քերականության, երաժշտության տեսության և այլ դասընթացներ։ 1390 թվականին Տաթևացին հաստատվեով Տաթևում, իր շուրջը համախմբեց Սյունիքից ու Հայաստանի տարբեր վայրերից այստեղ ուսանելու եկած բազմաթիվ աշակերտների և շարունակեց իր գիտամանկավարժական գործունեությունը։ Նրա րաբունապետության օրոք Տաթևի դպրոցը, որը վերածվել էր համալսարանի, հասել է իր ծաղկման գագաթնակետին՝ դառնալով գիտության, մշակույթի, արվեստի, հոգևոր կյանքի կենտրոն: Տաթևացին գրել է մեկնություններ, լուծմունքներ, քարոզներ, աստվածաբանական, դավանաբանական, իմաստասիրական մեծարժեք աշխատություններ։ Այդ երկերում արծարծվել են հեղինակի մանկավարժական հայացքները, ճանաչողության և իմացության խնդիրներ։Առավել կարևոր են «Գիրք հարցմանց» ու «Ոսկեփորիկ» հանրագիտական երկերը, որտեղ ի մի են բերված ոչ միայն ժամանակի գիտության և կյանքի ամենաբազմազան խնդիրներին վերաբերող տեղեկություններ, այլև հայ դավանաբանական մտքի դարավոր ձեռքբերումները։ Երաժշտական, ծիսական, տեսական ու գեղագիտական մի շարք խնդիրներ արծարծվում են «Հարցմանց գրքում»։ Նրա ժառանգության մասն են կազմում Արիստոտելի և Դավիթ Անհաղթի գործերի մեկնությունները։ [1]

Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք հարցմանց Կ. Պոլիս, 1729։ Լուսատիպ վերահրատարակությունը՝ Երուսաղէմ, 1993
Ոսկեփորիկ (տպ. Կ. Պոլիս, 1746)
Իր տեսակի մեջ բացառիկ է նաև «Քարոզգիրքը»՝ «Ձմեռան» և «Ամառան» հատորներով։ Նա ստեղծել է քարոզախոսության, հռետորական արվեստի դասագիրք, որտեղ կարևորվել է քարոզը։ Տաթևացին փիլիսոփայության մեջ պաշտպանել է երկակի աստվածային էությունների և բնության ճանաչման ճշմարտության սկզբունքը, սահմանազատել հավատի ու գիտության, աստվածաբանության և փիլիսոփայության բնագավառները։






Ես կարողանում եմ 

Ես կարողանում եմ համացանցից օգտվել և հետաքրքիր տեղեկություններ դուրս գրել: Նաև կարողանում եմ տարբեր լեզուներից պատմվածքներ թարգմանել: Կարողանում եմ հերոսներին բնութագրել և նկարագրեմ: Կարողանում եմ սահմանել, բայց ապացուցել մի քիչ դժվարանում եմ: 

Նախնադարյան մարդիկ և նրանց աշխատանքը

Նախնադարյան մարդը ժամանակի ընթացքում հանդիպեց իր համար այնպիսի մի սարսափելի բանի, որը կոչվում էր սով: Նա ժամանակի ընդացքում սկսեց սովորել կենդանիներից և տարվա ընթացքում պաշարներ հավաքել սև օրվա համար: Այն պահից, երբ նախնադարյան մարդը դարձավ տնտեսող և նրա մոտ առաջացավ հասարակ մտքեր, նա սկսեց ունենալ  դժվարություններ, կորուստներ և դժբախտություններ: Նա ստիպված էր պայքարել սննդի համար ամբողջ կենդանական աշխարհի հետ: Դժվար մենամարտը դրդում է մարդուն հավասարվել կենդանու մակարդակին, քանի որ աղքատությունը նրա գերիշխող վիճակն է, իսկ հարստությունը բնության պարգև չի, այն տրվում է դժվարությամբ, խելքի և կազմակերպվածությամբ շնորիվ: Նախնադարյան մարդը սկսեց հասկանալ միասնականության կարևորությունը: Միասնական դառնալով նրանք սկսեցին կիսել աշխատանքը, որի ընթացքում նրանք խնայում էին իրենց ժամանակը: Նախնադարյան մարդը չէր սիրում կատարել ծանր աշխատանք և եթե նրան լուրջ վտանգ չէր սպառնում, նա չէր շտապում, միայն ժամանակի ընթացքում պայքարելով ապրելու և գոյատևելու համար, կյանքը նրան սովորեցրեց սիրել աշխատանքը: Աշխատանքն է, որ մարդուն և կենդանիներին տարբերում է միմյանցից: 

Աշխատանքը բաժանվում էր հետևյալ կերպ: Կանանց աշխատանքը երեխաներին պահելն էր, քանի որ կանայք ավելի շատ էին սիրում զբազվել երեխաներով քան տղամարդիկ: Իսկ տղամարդիկ դարձան որսորդներ և զինվորներ, երբեմն տղամարդիկ եսասիրաբար ընտրում էին ամենահաճելի աշխատանքը, թողնելով կանանց առօրյա աշխատանքի դժվարությունների մեջ: 

Հիվանդները և տարեցները զբավում էին աշխատանքային գործիքներ և զենքեր պատրաստելով: